Намаз уақыты
0 Оқу минуттары

Прогресс неге жетті: Қазақстанда екі миллионға жуық жұмысшы жасанды интеллектті алмастыра алады

08 тамыз 2023
Камила Салкымбаева
Прогресс неге жетті: Қазақстанда екі миллионға жуық жұмысшы жасанды интеллектті алмастыра алады

Автоматтандырудың Қазақстандағы еңбек нарығына қалай әсер ететінін түсіну үшін "Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" АҚ мамандары зерттеу жүргізді. Сонымен, жұмыс орындарының 25% - автомат автоматтандыру мүмкіндігі бар, деп хабарлайды Zerkalo сілтеме жасап finprom.kz.

"Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" АҚ мамандары автоматтандырудың Қазақстандағы еңбек нарығына қалай әсер ететінін зерттеді. Олар кәсіптердің әр тобындағы қандай еңбек функцияларын автоматтандыруға немесе тіпті АИ-ге сеніп тапсыруға болатындығын бағалады. Есепте 8,7 миллион жұмыспен қамтылғандар туралы мәліметтер алынды.

Сарапшылардың қорытындыларына сәйкес, жұмыс істейтін қазақстандықтардың 75,1% - ы жақын болашақта автоматтандырылуы екіталай. Бұл мәлімдеме 6,5 миллион жұмысшыға қатысты. Адамның қызметтік міндеттері Өндірістік автоматтарға немесе АИ-ге жүктелу ықтималдығы экономикадағы жұмысшылардың 17% -. (1,5 миллион адам) бар. Технологияның жұмыс орындарынан әлеуетті түрдеесыстырылғандарды Қазақстанда 7,9% немесе 686 мың адам санаған.

Адам орындайтын функциялардың бір бөлігін автоматтарға немесе АИ-ге ауыстырудың ең жоғары әлеуеті Ақпарат және байланыс (53,3%), қаржы және сақтандыру (52,1%) салаларында атап өтілді. Автоматтандыруға болатын Жұмыспен қамтудың үлкен үлесі сараптама секторында (46%) және жылжымайтын мүлік операциялары саласында (37,9%) байқалады.

Қазақстан экономикасындағы Еңбек ресурстарын автоматтандырудың орташа әлеуеті 24,9% - ға бағаланады. Өндірістік секторлардың көпшілігі осы мәнге жақын. Олардың ішінде қол еңбегін автоматтандырылған жұмыспен алмастыруға болады, бұл коммуникациямен байланысты салаларда (білім — 20,8%, тұру, тамақтану қызметтері — 16,8%) немесе біліктілігі төмен еңбекте (мысалы, ауыл шаруашылығында — 14,7%) аз. Айта кету керек, Қазақстанның ірі агроөнеркәсіптік кешендерінде бірнеше жыл бұрын машинамен сауу және жануарларды автоматтандырылған азықтандыру технологиялары енгізіле бастады. Алайда, сауыншылардың орнына қазіргі заманғы роботтарды ҚР-да көпшілік болып табылатын шағын және орта шаруа қожалықтары көтере алмайды.

Әр сектордағы жұмысшылар санына сүйене отырып, Еңбек ресурстарын дамыту орталығының сарапшылары өңірлер бойынша еңбек нарығын автоматтандыру болжамдарын да берді. Роботтармен алмастыру қаупі мегаполистердің тұрғындарында жоғары екені белгілі болды: Алматы мен Астанада-35% - дан астам, Шымкентте-33,5%.

"Жұмыс орындарын автоматтандырудың ең аз мүмкіндігі негізінен халықтың өзін-өзі жұмыспен қамтуының жоғары деңгейімен сипатталатын ауыл шаруашылығы өңірлерінде қалыптасады. Түркістан облысында автоматтандыру деңгейі 17,9% — ға, Жетісуда — 18,7% — ға, Алматыда — 19,9% - ға, Жамбыл облысында-20,3% - ға бағаланады", - делінген орталық талдаушыларының есебінде.

AI функцияларының бір бөлігін автоматтандыруда немесе ауыстыруда сала ғана емес, сонымен қатар жұмысшылар санаты да маңызды. Еңбек ресурстарын дамыту орталығының талдауы бойынша, ең көп функцияларды басшылар мен мемлекеттік қызметкерлер арасында автоматтандыруға болады (58,9%). Яғни, іс жүзінде шенеуніктер мен басқарушы құрам жұмысының жартысын цифрландыруға немесе технологияларды сатып алуға беруге болады. Лауазымдық міндеттердің 10,3% - искус жасанды интеллектке сеніп тапсыруға әбден болады.

Автоматтандырудың жоғары әлеуетіне кәсіби мамандар (46,7%) және әкімшілік қызметкерлер (47,7%) ие. Құрылыста, өнеркәсіпте және көлікте ауыр қол еңбегін ауыстыру өте қиын (1,4%).