Намаз уақыты
0 Оқу минуттары

Charlie Hebdo-ның Түркиядағы апат туралы карикатурасы - "фашистік әзілдің"көрінісі

08 ақпан 2023
Салтанат Есенбекова
Charlie Hebdo-ның Түркиядағы апат туралы карикатурасы -

"Түркиядағы жер сілкінісі. Танктерді жіберудің қажеті жоқ". Бұл - француздық  Charlie Hebdo журналының даулы карикатурасының жазбасы.  Басылымның кезекті  жарияланымы көптеген елдерде, соның ішінде Францияның өзінде де наразылық тудырды. 

Алжирден шыққан француз журналисті Халед Сид Моханд пен Мароккодан шыққан француз ғалымы Яннис Махил Charlie Hebdo-ның жанжалды басылымын "фашистік әзілдің" көрінісі деп атады.

Мохандтың айтуынша, мыңдаған адамдардың өмірін әкеткен және 10 бірдей түрік провинциясын қамттыған трагедияның карикатуралық бейнесі өте радикалды және фашистік дүниетанымның көрінісі болып табылады. "Мұсылмандар - Charlie Hebdo апта сайын көтеретін тақырыбы және бұл 25 жыл бойы созылып келеді", - деді журналист.

Сонымен бірге Моханд журнал әрдайым өзінің ультра радикалды басылымдарымен "танымал" болғанын атап өтті. "Көптеген жылдар бойы журнал зайырлылық "идеясын" жамылып, мұсылмандарға толықтай қарсылығын білдіріп келді. Әрине, Charlie Hebdo жақтастары сізге оның мұсылмандарға қатысы жоқтығын айтады. Бұл рас. Олардың көздегені, афроамерикалықтар, әлемнің түкпір - түкпірінен келген босқындар, мүгедектер мен әйелдер", - деді журналист.

Моханд атаулы сатиралық журнал алғаш 1969 жылы Парижде жарық көргенін еске салды.

"Charlie Hebdo - 1930 жылдары орын алған француз ксенофобиялық дәстүрінің мұрасы. Сол жылдары басылым еврей қауымдастықтарын нысанаға алған болатын. Исламофобия - бұл антисемитизмнің басқа нұсқасының көрінісі ғана емес, сонымен қатар бүгінде ол мұсылмандарға деген жеккөрушіліктен асып түседі. Charlie Hebdo - аса нәсілшіл журнал екенін түсіну керек", - деді Моханд.

Бұл ретте журналист биліктің баспа басылымдарының қызметіне араласуына тыйым салатын Француз заңнамасының талаптарын тілге тиек етті. "Франция үкіметі бұқаралық ақпарат құралдарын цензуралай алмайды. Ол медиа құрылымдарға қысым көрсетуі мүмкін, бірақ ресми түрде мақаланы немесе карикатураны алып тастауды талап етуге құқылы емес", - деді журналист.

Алайда, бұл заңдылыққа қарсы келетін өткен жылдың тамыз айында орын алған жағдайды да атап өтті.  "Le Monde газетінің редакциясынан (Франция президенті Эммануэль) Макронның франко-Алжир қатынастары туралы мәлімдемесін сынға алған мақаланыалып тастау туралы нақты жарлық берілді. Үш жыл ішінде елде 800-ге жуық мұсылман ұйымдары мен бірлестіктеріне тыйым салған Франция Үкіметіне сұрақ қою керек: неге Charlie Hebdo сөз бостандығы сылтауымен жеккөрушілікке жол береді? Жабық ұйымдардың ешқайсысы терроризмге ешқандай қатысы жоқ, олар не істегендері үшін емес, кім болғандары және не айтқандары үшін жабылды",- деп атап өтті журналист.

Өз кезегінде, марокколық ғалым Яннис Махил фанатизм мен сарказм тоғысса, шамадан тыс кетсе, әзіл жеккөрушілікке итермелейді деп хабарлады.

"Charlie Hebdoөның нысандары негізінен мұсылмандар, мигранттар, Африка мен Азиядан келгендер. Журнал кімді көздеу керектігін және "сөз бостандығы" және "әзіл" ұғымдарымен жамылып, жеккөрушілік позициясын қалай жабу керектігін жақсы біледі", - деп атап өтті ғалым.