Ең төменгі жалақы Қазақстанда жаңа жолмен айқындалатын болады

Мүдделі мемлекеттік органдар ең төменгі жалақының (ЕТЖ) мөлшерін айқындау әдістемесінің жобасын келісті. Енді ЕТЖ мөлшері орташа жалақы мен еңбек өнімділігіне қарай анықталатын болады, деп хабарлайды Zerkalo.

Қазіргі уақытта Еңбек кодексіне түзетулер ҚР Президентінің Әкімшілігіне келісуге жіберілді, олар мақұлданғаннан кейін республика заңнамасына тиісті өзгерістерді іске асыру басталады.

ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Дүниежүзілік Банктің сарапшыларымен бірлесіп халықаралық тәжірибеге талдау жүргізді, ол ЕТЖ белгілеу бойынша неғұрлым кең таралған үш тәсілдің бар екендігін көрсетті:

- бірыңғай ұлттық ЕТЖ (Франция, Германия, Испания)

- өңірлер, салалар және кәсіпорындар (Финляндия, Жапония, Бельгия)бойынша ЕТЖ сараланған мөлшері

- Әр түрлі санаттағы қызметкерлерге арналған ЕТЖ (Ұлыбритания, Дания)

Бүгінгі таңда ЕТЖ Халықаралық Еңбек Ұйымына мүше елдердің 90%-дан астамында бар, ол оның мөлшерінің сәйкестігін бағалау үшін Кейтц индексін (заңмен белгіленген ЕТЖ орташа жалақыға қатынасы) пайдалануды ұсынады. ХЕҰ ұсыныстарына сәйкес Кейц индексі 50% деңгейінде болуы керек. Бұл ретте әлемнің дамыған елдерінде ол шамамен 55%–., ал дамушы елдерде-шамамен 67% -. құрайды.

Қазақстанда ЕТЖ ең төменгі әлеуметтік стандарттарға жатады және жыл сайын "республикалық бюджет туралы" заңмен белгіленеді. Ең төменгі жалақы қосымша төлемдер мен жәрдемақыларды, өтемақы мен әлеуметтік төлемдерді, сыйлықақыларды және басқа ынталандырушы төлемдерді қамтымайды.

"2008 жылдан 2018 жылға дейінгі кезеңде ЕТЖ мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейінде белгіленді және жыл сайын инфляция деңгейіне индекстелді. 2019 жылы ЕТЖ мөлшерін 1,5 есе – 28 284 теңгеден 42 500 теңгеге дейін арттыру жүргізілді. Биыл ең төменгі жалақы мөлшері 70 мың теңгеге дейін ұлғайтылды", - деп атап өтті ведомстводан.

Бұл ретте жоғарыда көрсетілген ЕТЖ-ны арттыру медианалық жалақының шамасын есепке алмай жүргізілді.

Халықаралық тәжірибені, сондай – ақ ел экономикасы құрылымының ерекшеліктерін ескере отырып, Еңбекмині Дүниежүзілік Банктің сарапшыларымен бірлесіп, орташа жалақы мен еңбек өнімділігінің арақатынасын ескеретін ЕТЖ анықтау әдістемесінің (бұдан әрі-әдістеме) жобасы әзірленді. Бұл жұмыскерлердің табыстары мен өндірілетін тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер көлемі арасында нақты өзара байланыс орнатуға, сондай-ақ ЕТЖ мөлшерін ХЕҰ ұсынымына жақындатуға мүмкіндік береді.